(30.10.2024) Ekonomik Kriz Değil, Ahlaki Kriz

[Webmaster]

(30.10.2024) Ekonomik Kriz Değil, Ahlaki Kriz

Ekonomik Kriz Değil, Ahlaki Kriz

İnsanlık tarihi boyunca ekonomik krizler yaşanmış ve toplumlar bu krizlerden çeşitli yöntemlerle sıyrılmayı başarmıştır. Ancak ekonomik krizler kadar, hatta belki de daha tehlikeli olan bir başka tür kriz vardır: ahlaki kriz.

Ekonomik bir kriz, bir toplumun maddi kaynaklarının azalmasıyla ortaya çıkar ve genellikle geçici bir durumdur. Tarih boyunca her ülke inişli, çıkışlı ekonomik krizler yaşamıştır. Bu ekonominin doğasında vardır.

Ancak ahlaki bir kriz, bir toplumun değer yargılarının zayıflaması, ahlaki ilkelerin göz ardı edilmesi ve bireylerin bencillik duygularının ön plana çıkmasıyla ortaya çıkar ve uzun vadeli sonuçları olabilir.

Bir toplumda ahlaki çöküş yaşandığında, ekonomik krizler bile daha derin yaralar açar. Çünkü ahlaki değerlerin zayıflaması, insanların birbirlerine güvenini sarsar, iş birliğini zorlaştırır ve toplumsal huzursuzluğa yol açar. Ayrıca, ahlaki çöküş, bireyleri daha agresif ve bencil hale getirir, bu da toplumsal ilişkileri zedeler ve suç oranlarını artırır.

Şükürsüzlük, doyumsuzluk ve şikâyet kültürü

Ahlaki krizin birçok nedeni olabilir. En belirgin sebebi ise şükürsüzlük ve doyumsuzluktur. İnsanlar sahip oldukları nimetleri görmezden gelerek daha fazlasını isterler. Maddi ve manevi olarak sürekli daha fazlasını isterler. Böyle bir beklenti, her şeyden şikâyet etme duygusunu da doğurur. Her zaman bir şeyler eksikmiş gibi davranmak ise insanı mutsuz, huzursuz ve kıskanç yapar.

Gösteriş merakı

Toplumlarda yaşanan ahlaki krizlerin sebeplerinden biri de gösteriş merakı. Başkalarına mutlu, zengin ve başarılı görünme çabası, insanları derinden mutsuz ve huzursuz eder. Sosyal paylaşım sitelerinde her şeyi paylaşan, oradan başkalarına laf yetiştirmeye çalışan bireyler, genelde aşırı mutsuz ve depresif oluyorlar. Çünkü gerçek yaşadıkları hayat ile sosyal medyada sergiledikleri hayat birbirine uymuyor. Bu uyumsuzluğu ve çelişkiyi bastırtmak için daha çok sahte bir hayata dalarlar. Fakat gerçeği kendileri bildikleri için, aynı oranda mutsuzlukları da artar.

Meşhur ve zengin olma isteği

Gösteriş merakıyla bağlantılı olarak da genelde, toplumun fertlerinin büyük bir çoğunluğunun hızlı bir şeklide ünlü ve zengin olma isteği oluşur. Toplum tarafından takdir edilme ve beğenilme ihtiyacı veya maddi zenginliği mutluluğun anahtarı olarak görmek, insanları ahlaki bir erozyona sürükler. Çünkü meşhur ve zengin olma yolunda her türlü sahtekarlık, meşru olarak görülmeye başlar.

Keyfine düşkünlük

Bahsettiğimiz sebeplerden dolayı toplumun bireylerinde bir zevk ve keyif düşkünlüğü oluşur. Bu şekilde anlık zevklere odaklanarak uzun vadeli hedefler göz ardı edilir. Toplumun fertleri pasifleşirler. Gün içerisinde normalde kendileri yaptıkları basit şeylere hizmet beklerler, başkalarına yaptırırlar, zahmetten kaçıp bereketi de kaybederler. Her zaman başkalarından bir şeyler bekleyen de kendi sorumluluklarını yerine getiremez.

Toplumsal kutuplaşma

Son olarak da toplumsal kamplaşma ahlak krizine sebep verir. Farklı düşüncelere sahip insanların birbirlerine düşmanca davranması, kendisi gibi düşünen kişilerin kötülüğünü iyi, kendisi gibi düşünmeyenlerin iyiliğini kötülük olarak algılamak, toplumun kamplaşmasını sağlar.

Ahlaki Krizin Sonuçları

Ahlaki bir kriz, bireysel ve toplumsal düzeyde birçok olumsuz sonuç doğurur. İnsanlar arasındaki güvenin azalır. Hırsızlık, dolandırıcılık gibi suçlar yaygınlaşır. Aile bağları zayıflar, aile içi ilişkiler bozulur. Toplumsal huzursuzluk çoğalır.

Çözüm Önerileri

Ahlaki bir krizden çıkış için bireysel ve toplumsal düzeyde bazı adımlar atılabilir. Örneğin değer eğitimi ile çocuklara küçük yaşlardan itibaren zamana uygun pedagojik metotlarla ahlaki değerler aktarılabilinir. Başkalarının duygularını anlamaya çalışmanın ve onlara karşı saygılı olmanın önemi, ihtiyaç sahiplerine yardım etmenin ve dayanışma içinde olmanın gerekçeleri, şükretmenin ve müzevaziliğin insana kazandırdıkları ve herkesin eşit haklara sahip olduğu bir toplum oluşturmanın önemi tekrar benimsenebilinir. Tabiki aynı zamanda bireylerin toplumda örnek bir davranış sergilemesi de gerekiyor. Yoksa verilen eğitim sadece teoride kalacaktır.

Sonuç

Ekonomik krizler geçicidir, ancak ahlaki krizler bir toplumun geleceğini tehdit eder. Bu nedenle, ahlaki değerlerimizi koruyarak ve güçlendirerek daha yaşanabilir bir toplum inşa etmek zorundayız. Ahlaki bir toplum inşa etmek, uzun ve zorlu bir süreçtir. Ancak bu süreçte her bireyin üzerine düşen görevleri vardır. Dolayısıyla herkes kendisinden başlamalıdır.

Dr. Cemil Şahinöz, Öztürk Gazetesi, Kasim 2024